To nie będzie kolejny artykuł promujący naukę z fiszek. To nie będzie strona, na której w jakikolwiek inny sposób będziemy się starali przekonać Was do proponowanej przez nas metody. Temu służy ta strona i to tam wyjaśniamy, że fiszki jako metoda nauki to genialna sprawa. Według nas.
Tym razem jednak odeślemy Was do niezależnych źródeł, opisujących różne metody nauczania. Do badań specjalistów, którzy na co dzień zajmują się odkrywaniem tajemnic ludzkiego umysłu. Będziecie mogli sami się przekonać, które metody przyswajania wiedzy są skuteczne. Po lekturze tych publikacji możecie być nawet w lekkim szoku, że metody uznawane za intuicyjne należą niestety do najmniej skutecznych (jeśli chodzi o zapisywanie informacji w pamięci długotrwałej).
Oczywiście, nauka to sprawa indywidualna, ale cieszymy się, że wyniki tych badań zdecydowanie potwierdzają skuteczność nauki z fiszek. 🙂
Tyle tytułem wstępu. Teraz konkrety.
Z naszego podwórka, czyli – po polsku
Radosław Kotarski: Włam się do mózgu, Wydawnictwo ALTENBERG, 2017
Pozycja obowiązkowa dla wszystkich, którzy muszą się czegoś nauczyć – czyli… absolutnie wszystkich! Wszak uczymy się całe życie… Dla osób spoza „branży” edukacyjnej niezmiernie ciekawy będzie krótki rys historyczny, opisujący powstanie aktualnego systemu szkolnictwa oraz jego niedopasowanie do dzisiejszej rzeczywistości. Dalej na warsztat brane są najróżniejsze metody nauki pamięciowej. Przy czym widać tu naprawdę rzetelne podejście do tematu: bogata bibliografia, odwoływanie się do wyników najnowszych badań oraz testowanie wszystkich metod przez samego autora. Dobra robota!
Jeden z rozdziałów w całości poświęcony jest fiszkom, ale – co ciekawe – skuteczność mechaniki zapamiętywania z fiszek (test enhanced learning & retrieval practice) wykorzystywana jest również w innych metodach. Warto przeczytać, przetestować metody i wybrać te najlepsze dla siebie.
Sebastian Leitner: Naucz się uczyć, Wydawnictwo Cztery Głowy 2011
Mimo że oryginalna publikacja pochodzi z lat siedemdziesiątych, jest ona wciąż aktualna i chętnie cytowana m.in. przez Radosława Kotarskiego w opisanej ciut wyżej książce. Sebastian Leitner, twórca kartoteki autodydaktycznej i autor znanego powiedzenia: „Nie ma złych uczniów, są tylko złe metody nauczania”, rozkłada na czynniki pierwsze metodę nauki z fiszek. Lekko, przystępnie, przekonująco. Pozycja obowiązkowa dla wszystkich fiszkofanów.
Z zagranicy
Artykuł: Optimising Learning Using Flashcards: Spacing Is More Effective Than Cramming
Magazyn: Applied Cognitive Psychology
To artykuł przedstawiający badania nad skutecznością nauki z fiszek. Okazuje się, że rozłożenie nauki w czasie – spaced learning (np. z użyciem pudełka MEMOBOX®) daje wynik niemal dwukrotnie lepszy od intensywnego wkuwania (crammed learning). 65% versus 34%! Co ciekawe, po zbadaniu odczuć testowanych osób co do skuteczności poszczególnych metod okazało się, że spodziewały się one (zupełnie odwrotnie niż w przedstawionych wynikach eksperymentu), iż to wkuwanie przyniesie lepsze rezultaty. Jaki mechanizm zadziałał? Do końca nie wiadomo. Najprawdopodobniej dłuższe okresy pomiędzy nauką pozwalały zapomnieć więcej informacji. I to mogło okazać się zbawienne dla skuteczności. Badani musieli użyć większego wysiłku, żeby „wydobyć” daną informację z pamięci. Dzięki czemu skuteczniej, wyraźniej i na dłużej rysowali ścieżkę informacyjną w swoim mózgu. Ten wysiłek sprawiał, że skondensowana nauka była łatwiejsza i wydawała się skuteczniejsza.
Źródło: https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/acp.1537
Artykuł: Inexpensive techniques to improve education: Applying cognitive psychology to enhance educational practice
Magazyn: Journal of Applied Research in Memory and Cognition
Szalenie ciekawy artykuł, demaskujący nieskuteczność najpopularniejszej metody nauki stosowanej przez studentów – kilkukrotne czytanie tekstów i podkreślanie najważniejszych miejsc. Metody o tyle nieskutecznej, że zapisującej informacje przeważnie tylko w pamięci krótkotrwałej. Któż z nas nie stosował słynnego ZZZ – zakuć, zdać, zapomnieć?
Autorzy przytaczają badania, w których na uwagę zasługują techniki zapewniające skuteczność nauki w dłuższym okresie. Należą do nich: nauka rozłożona w czasie (spacing and interleaving), testowanie (test-enhanced learning), pytania wyjaśniające (explanatory questioning) oraz samowyjaśnianie (self-explanation).
Źródło: https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2211368112000915
Fiszki jako metoda – co dalej?
To tylko kilka przykładowych publikacji. Jesteśmy pewni, że przedstawienie obiektywnych, rzetelnych źródeł pozwoli Wam uwierzyć w skuteczność metody, którą proponujemy. Wszystkie klocki są na miejscu. Mamy przejrzyste fiszki z doskonałymi treściami. Mamy przykłady, prezentujące słówka w kontekście. Wreszcie mamy MEMOBOX® – skuteczne narzędzie do zapisywania informacji w pamięci długotrwałej. Jeśli wzbogacimy to o nagrania audio, dzięki którym uruchomicie zmysł słuchu i rozbijecie monotonię nauki, powstaje genialne w swojej prostocie narzędzie do nauki. Nauki raz na zawsze! 😉
A zatem – do FISZEK! 🙂
Patrycja Wojsyk, Redaktor naczelna
Sławomir Kuchta, Wydawca
