Asertywna komunikacja pozwala jasno wyrażać swoje myśli i pragnienia bez obawy, że inni im automatycznie ulegną lub że spowodujemy przykry konflikt. Jest postawą otwartości i szacunku zarówno do rozmówcy, jak i do siebie samego.*
To słowa Piotra Buckiego, szkoleniowca i jednego z autorów FISZEK rozwijających kompetencje XXI. W dzisiejszym wpisie przyjrzymy się bliżej kartom szkoleniowym jego autorstwa, na których znajdziesz znajdziesz niezbędną teorię dotyczącą komunikowania się i proste ćwiczenia, które zmotywują Cię do zastosowania wiedzy w praktyce – od razu i bez wahania 🙂
Asertywność – co to takiego?
Dziś dowiesz się, czym jest asertywność oraz poznasz ćwiczenia na asertywność, które pozwolą Ci testować, kształtować i wdrażać tę postawę. Zapraszam 😉
Asertywność – definicja
Zachowanie asertywne definiujemy jako jasne i klarowne wyrażanie swojego zdania – bez intencjonalnego ranienia innych. To informowanie innych o naszych emocjach i odczuciach w momencie, gdy ktoś przekracza nasze granice: fizyczne i psychiczne. Co ważne – to umiejętność nabyta. Asertywne postawy i zachowania można kształcić! Zachowania asertywne wykluczają agresję – zarówno fizyczną, jak i słowną. Wykluczają też tzw. bierną agresję. Asertywność to postawa, w której szanujesz siebie i innych – kierując się zasadą „ja jestem OK, Ty też jesteś OK”. Ponieważ to bardzo pożądana w społeczeństwie postawa, warto nad nią pracować i wdrażać w swoje nawyki.
Asertywność – ćwiczenia
Poniżej przedstawię subiektywną listę 5 najbardziej przydatnych ćwiczeń, które wybrałam dla Ciebie z zestawu FISZEK Jak asertywnie komunikować?
1. Zastąpienie komunikatu TY komunikatem JA
Chcesz wyraźnie wyznaczyć swoje granice i mówić o tym, co Ci przeszkadza, nie zaogniając konfliktu? Przede wszystkim weź odpowiedzialność za to, co czujesz – nie obarczaj tym swojego rozmówcy! Pomoże Ci w tym zastąpienie komunikatu TY komunikatem JA.
Chodzi w nim przede wszystkim o to, żeby odnosić się wyłącznie do faktów i konkretnych zachowań, bez oceniania rozmówcy. Piotr Bucki na swoich kartach szkoleniowych pokazuje różnicę na następujących przykładach:
KOMUNIKAT JA: Jest mi przykro, że zachowałeś się nieodpowiedzialnie w tej sytuacji.
KOMUNIKAT TY: Jest mi przykro, bo jesteś nieodpowiedzialną osobą.
2. Dawanie dobrze sformułowanego feedbacku
Informacja zwrotna (feedback) to jeden z filarów dobrej komunikacji. Sprawnie dawanie feedbacku nie jest jednak wcale takie proste. Żeby był skuteczny, powinien być prawidłowo skonstruowany. Pomoże Ci w tym metoda FUKO:
- Fakty: nie opieraj się na przypuszczeniach, nie uogólniaj. Liczą się tylko fakty!
- Uczucia: powiedz otwarcie, co czujesz, nie przerzucaj odpowiedzialności za swoje emocje na drugą osobę!
- Konsekwencje: pokaż wyraźnie, jakie dana sytuacja niesie ze sobą konsekwencje, na co ma wpływ.
- Oczekiwania: powiedz jasno, jakiej zmiany oczekujesz.
3. Posługiwanie się modelem asertywnej odmowy
Podstawowe elementy asertywnej odmowy to słowo NIE i wyraźny komunikat, że się nie podejmie danego działania. Można do nich dołączyć też wyjaśnienie decyzji (bez przepraszania!) i – w celu utrzymania relacji z odbiorcą komunikatu – odpowiedniego zmiękczenia, np. Przykro mi.
W asertywnej odmowie nie przepraszamy i się nie usprawiedliwiamy. Możemy jednak stosować zwroty, które wyrażą nasze emocje i pokażą, że samo odmawianie wiążę się z odczuciami również dla nas.*
4. Stosowanie techniki zdartej płyty
Kiedy model asertywnej odmowy nie wystarczy i czujesz, że ktoś wywiera na Tobie presję, powtarzając prośbę, warto wypróbować metodę zdartej płyty, czyli po prostu powtarzać swoją już wcześniej sformułowaną odmowę tymi samymi słowami, bez dodatkowych wyjaśnień czy informacji.
5. Odroczenie asertywne
Bywa też tak, że mimo starań szanse na dojście do porozumienia stają się coraz mniejsze. Jak w takiej sytuacji budować asertywną postawę? Po prostu odroczyć dyskusję na inny termin. Dać sobie czas na to, żeby ochłonąć i przygotować asertywne argumenty na następny raz. Piotr Bucki podkreśla, żeby przy odroczeniu odwołać się do emocji:
Jestem zmęczony, sfrustrowany tą rozmową. Wróćmy do niej jutro.
* Wszystkie cytaty i przykłady są z zestawu FISZEK Piotra Buckiego Jak asertywnie komunikować?
