Zbliża się Wielkanoc, a wraz z nią spokojna, wiosenna atmosfera. Błoga przerwa od codzienności. Ale, ale… od nauki języka przerwy być nie powinno i nie będzie! Tylko dopasujemy się trochę do nastroju i przyjrzymy świątecznym słówkom. Te podstawowe każdy zna, ale – czy wiecie na przykład, jak po angielsku nazwać… rzeżuchę? Tak więc dzisiaj przedstawię Wam kilka ciekawych słówek w języku, którego uczycie się najczęściej. W życiu nigdy nic nie wiadomo, a że odrębności kulturowe niezmiennie budzą ciekawość, tak więc zapewniam Was, że warto umieć opisać polskie zwyczaje wielkanocne i… zabłysnąć w nieoczekiwanym momencie! 😉 To zaczynamy!
Polskie zwyczaje wielkanocne
Wielki Tydzień
Wielkanoc jest w Polsce najważniejszym świętem katolickim, tak więc jej obchody mają wymiar przede wszystkim religijny – zaczynają się już w Niedzielę Palmową, tydzień przed Wielkanocą. W tym dniu święci się palmy przygotowane z gałązek i kwiatów. Tydzień po Niedzieli Palmowej nazywa się Wielkim Tygodniem, a jego kulminację stanowią Wielki Czwartek, Wielki Piątek (najpoważniejszy i najsmutniejszy dzień w roku – dzień żałoby, upamiętniający ukrzyżowanie Chrystusa) i Wielka Sobota – dzień oczekiwania. Przez cały tydzień katolicy uczestniczą w specjalnych mszach i rekolekcjach, a w Wielką Sobotę udają się do kościołów z ustrojonymi koszyczkami, w których niosą symboliczne pokarmy (m.in. jajka, pieczywo, sól, wędlinę, chrzan i baranka wykonanego z cukru lub ciasta), aby te zostały poświęcone.
Niedziela wielkanocna
Pokarmy z koszyczka, zwane święconką, spożywa się w niedzielę wielkanocną podczas śniadania – najbardziej uroczystego posiłku w całym okresie świątecznym. Świąteczny stół udekorowany jest pisankami, baziami, rzeżuchą i cukrowym barankiem (lub barankiem z ciasta drożdżowego), czasem też kurczątkami i zajączkami. Na śniadanie – oprócz poświęconych pokarmów z koszyczka – spożywa się żur lub biały barszcz, jajka, wędliny i ciasta, z których najpopularniejsze to baby i mazurki. Podczas śniadania członkowie rodziny dzielą się poświęconym jajkiem i składają sobie życzenia zdrowia i pomyślności. W niedzielny poranek odbywa się uroczysta msza rezurekcyjna (często o 6.00 rano), na pamiątkę zmartwychwstania Chrystusa. Od rana słychać też kościelne dzwony i huk petard.
Poniedziałek wielkanocny
Poniedziałek wielkanocny jest w Polsce dniem wolnym – w tym dniu wciąż żywa jest tradycja śmigusa-dyngusa. Polega ona na polewaniu wodą członków rodziny lub nieznajomych. W niektórych regionach Polski dzieci obdarowywane są w Wielkanoc drobnymi upominkami czy słodyczami, a zwyczaj ten nazywa się (znowu – w zależności od regionu) szukaniem zajączka, zajączkiem lub podobnie.
Na zakończenie poznajcie słówka, które pomogą Wam opowiedzieć o naszych zwyczajach zagranicznym przyjaciołom. Niektóre z tych słów nie istnieją w języku angielskim, dlatego podaję ich opisowe odpowiedniki, żebyście mogli choć w przybliżeniu opowiedzieć, o co chodzi. 😉
Polskie zwyczaje wielkanocne po angielsku
- Wielkanoc – Easter
- dzień wolny (świąteczny) – a national public holiday
- Niedziela Palmowa – Palm Sunday
- palmy – palms (albo – opisowo: willow branches or handmade bouquets of dried flowers)
- Wielki Tydzień – Holy Week
- święto kościelne – a church holiday
- Wielki Czwartek – Maundy Thursday
- Wielki Piątek – Good Friday
- dzień żałoby i modlitwy – a day of mourning and prayer
- upamiętniający ukrzyżowanie Jezusa Chrystusa – commemorating the crucifixion of Jesus Christ
- Wielka Sobota – Holy Saturday
- niedziela wielkanocna – Easter Sunday
- upamiętniający zmartwychwstanie Chrystusa – commemorating the resurrection of Christ
- msza – a church service
- msza rezurekcyjna – a sunrise service
- święcić pokarmy – to bless food
- koszyczek wielkanocny – a basket of Easter food
- święconka – blessed food
- wędlina – cured meat
- chrzan – horse-radish
- baranek – a lamb
- biały obrus – a white tablecloth
- pisanki – Easter eggs (albo – opisowo: ornamented eggs)
- bazie – catkins
- rzeżucha – bitter cress
- kurczątka – chicks
- zajączek – the Easter Bunny (Uwaga! W kulturze anglojęzycznej Easter Bunny to właściwie królik, czyli rabbit, podczas gdy w naszej kulturze zakorzenił się zając, czyli hare!)
- kościelne dzwony – church bells
- petardy – firecrackers
- poniedziałek wielkanocny – Easter Monday
- lany poniedziałek – Wet Monday
- śmigus-dyngus – opisowo: folk festivities including dousing each other in water
A co z tradycyjnymi potrawami o typowo polskich nazwach?
Do wyjaśnienia typowo polskich nazw (jak np. pisanki, żurek, barszcz, babka czy mazurek) zawsze możecie najpierw użyć polskiego słowa, a dopiero potem opisać, o co chodzi. Bardzo często okazuje się bowiem, że ktoś był już w naszym kraju i spotkał się z daną potrawą albo że słyszał ją od naszych rodaków mieszkających za granicą (i może nawet poczęstowali go jakimś polskim przysmakiem).
- żur – opisowo: sour rye soup
- biały barszcz – white borscht (albo – opisowo: sour wheat soup)
- babka – opisowo: a sweet yeast cake similar to panettone
- mazurek – opisowo: a sweet flat cake, covered with a layer of icing and decorated with dried fruits and nuts
I to tyle na dziś, mam nadzieję, że jeśli chodzi o nasze zwyczaje wielkanocne, to zapamiętacie choć kilka słówek. 🙂 Mamy też coś dla dzieci – wielkanocne kolorowanki ze słówkami w obcych językach – w sam raz na świąteczne dni, jeśli pogoda nie dopisze! Na koniec życzę Wam spokojnych, zdrowych i wesołych Świąt Wielkanocnych!
