Dzisiaj chcę Wam udowodnić, że Niemcy nie są wcale tacy sztywni, za jakich często uchodzą. Znakomicie odzwierciedla się to w języku niemieckim – o luzie i kreatywności naszych sąsiadów świadczą chociażby rzeczowniki złożone występujące w języku potocznym.
Die Wortbildung, czyli o tym, jak powstają niektóre słówka niemieckie
Zanim przejdziemy do sedna – kilka słów o tworzeniu nowych wyrazów. Język niemiecki jest niezwykle bogaty w rzeczowniki złożone, czyli takie, które powstały z co najmniej dwóch samodzielnych członów. Mogą to być złożenia rzeczownika z przymiotnikiem, przyimkiem, drugim rzeczownikiem czy tematem czasownika (bez końcówki). Wymawiając złożenia, akcentujmy pierwszy człon (tzw. wyraz określający). Ostatni człon jest zawsze rzeczownikiem i określa rodzaj i liczbę złożenia, np.:
die Gäste (goście) + das Zimmer (pokój) = das Gästezimmer (pokój gościnny)
der Schlaf (sen) + das Zimmer (pokój) = das Schlafzimmer (sypialnia)
Niektóre rzeczowniki złożone łączą się poprzez następujące spójki: -s-, -es-, -n-, -en-, -er-, -r-. Dzieje się tak, gdy wyraz określający składa się z co najmniej dwóch sylab i kończy się na -keit,-heit, -ion, -schaft, -ung, -tät.
die Arbeit (praca) + das Zimmer = das Arbeitszimmer
Niemieckie rzeczowniki złożone: der Arsch + ?
Jak się już pewnie domyślacie, słowem-kluczem dzisiejszego wpisu jest rzeczownik „der Arsch” (tyłek). Chyba nie muszę tłumaczyć, że również w języku niemieckim nie jest to zbyt eleganckie słowo i najczęściej nie wypada go używać 😉 Nie znaczy to jednak wcale, że nie warto wiedzieć, co znaczą rzeczowniki w części z niego złożone – oto kilka z nich:
der Arsch + das Loch = das Arschloch
–> to zapewne znane wielu z Was słowo, którego polskim odpowiednikiem jest po prostu „dupek”
der Arsch + das Fax = das Arschfax
–> w wolnym tłumaczeniu „faks z tyłka”, czyli metka od majtek wystająca ze spodni 🙂
der Arsch + das Geweih (poroże) = das Arschgeweih
–> to rodzaj tatuażu, modnego w latach dziewięćdziesiątych – kształtem przypomina poroże, a wytatuowany jest nad pupą
der Arsch + die Bombe (bomba) = die Arschbombe
–> skok do wody „na bombę“ – Niemcy nie pozostawiają jakichkolwiek wątpliwości co do tego, która część ciała jako pierwsza trafia do wody…
der Arsch + die Karte (karta, kartka) = die Arschkarte
–> tego słowa używa się np. w wyrażeniu die Arschkarte ziehen – mieć pecha, musieć zrobić coś, na co zupełnie się nie ma ochoty, najczęściej ku uciesze innych, którym się udało z tego „wywinąć”
der Arsch + der Wisch (świstek) = der Arschwisch
–> coś, czym podciera się tyłek, czyli coś, czego nie da się czytać, np. dzieło literackie bez żadnej wartości
Jestem ciekawa, czy znacie jeszcze jakieś inne czasowniki z tej rodziny… Piszcie w komentarzach! 🙂
Rzeczownik “der Arsch” można przetłumaczyć jako “tyłek” 😉