Zbliżający się początek kolejnego roku kalendarzowego sprzyja podejmowaniu różnorodnych decyzji. Jedni postanawiają zadbać o formę fizyczną i zapisują się na siłownię. Inni już zaczynają przeglądać oferty biur podróży, aby wybrać kierunek first minute. Właśnie, wakacje… Sięgacie po mapę, robicie rozeznanie wśród znajomych, śledzicie portale turystyczne i oto postanawiacie, że lato spędzicie nad Balatonem albo w basenach termalnych Hajdúszoboszló. Wspaniale! A gdyby tak przy okazji wyjazdu opanować nieco węgierskich słówek i zwrotów? Jeśli chodzi Wam po głowie nauka węgierskiego, to pewnie szukacie wskazówek, jak to zrobić. Świetnie trafiliście – ten wpis jest dla Was.
Nauka węgierskiego – nie taki diabeł straszny
Wiele osób zastanawia się, czy język węgierski jest łatwy, czy trudny. Na to pytanie starałam się obiektywnie odpowiedzieć w tym artykule. Nie zrażajcie się zatem słowami Anny Butrym z Węgierskiej Randki, że język węgierski ma wysoki poziom wejścia (czyli, że najpierw trzeba przyswoić wiele reguł gramatycznych oraz zbudować zasób słownictwa, aby móc się komunikować w tym języku). Język węgierski nie jest taki straszny, jak go malują…
Zachęcam Was, abyście swoją przygodę z węgierskim rozpoczęli od słuchania podcastów z kanału Węgierska Randka. Pani Anna Butrym – hungarystka i tłumaczka – zaznajomi Was z wieloma ciekawymi informacjami na temat Węgier, opowie o kuchni, literaturze, zaprosi do Budapesztu, a nawet nauczy przeklinać w języku bratanków. 😊 Czy czujecie, że Wasz apetyt na naukę węgierskiego wyraźnie wzrósł? Jeżeli tak się stało, to bardzo dobrze – zapraszam do przeglądu sposobów na naukę tego oryginalnego języka! Menjünk! 😀
Nauka węgierskiego – gdy chcecie uczyć się w grupie, bo “razem raźniej”
Choć język węgierski należy do mniej popularnych języków, to – jeśli zdecydujecie się na naukę z lektorem – będziecie mieli spory wybór. Jest to na pewno dobry pomysł ze względu na wyrobienie poprawnych nawyków w wymowie. Pamiętacie, że w węgierskim występują krótkie i długie samogłoski i długość w wymowie determinuje znaczenie wyrazu? 😊
Nauka węgierskiego w grupie to propozycja dla tych z Was, którzy chcą poznać osoby zainteresowane nauką języka węgierskiego. Dzięki temu będziecie motywować się nawzajem do systematycznego działania, dyskutować na różne tematy lub dzielić się dodatkowymi materiałami, a do tego ćwiczyć w na wszelakie sposoby słowa i wyrażenia. Minusem będzie termin – zajęcia grupowe ruszają zazwyczaj na początku września lub października (początek roku akademickiego) i trudno jest dołączyć do nich w trakcie – zwłaszcza, gdy dopiero zaczynacie swoją przygodę z węgierskim.
Instytut Liszta
Swoją przygodę z węgierskim możecie rozpocząć od skorzystania z propozycji Instytutu Liszta –Węgierskiego Centrum Kultury Warszawa (Liszt Intézet. Magyar Kulturális Központ Varsó). Instytut ma w swojej ofercie kursy językowe, w tym grupę początkującą online (prowadzoną przez panią Dorottyę Diósy).
Szkoła językowa BLKN
Ciekawą propozycję ma dla Was również Szkoła Językowa BLKN z Sosnowca (https://www.blkn.pl/blkn-pl/kursy/kurs-jezyka-wegierskiego-online/), która zaprasza na kursy węgierskiego przez internet, prowadzone przez pana Szabolcsa Németha, wykładowcę z Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. To zdecydowanie propozycja dla tych, którzy cenią sobie dokonania naukowe lektorów oraz ich doskonałe przygotowanie metodyczne.
Uniwersytety
Możecie też sprawdzać propozycje uniwersytetów, które prowadzą lektoraty języków obcych. Zdarza się, że uczelnie uruchamiają kursy węgierskiego stacjonarnie lub online. Według mnie oferta Uniwersytetu Otwartego UAM brzmi zachęcająco (https://uo.amu.edu.pl/strony/o-nas). Semestralny kurs języka węgierskiego prowadzi adiunkt Zakładu Filologii Węgierskiej i Fińskiej, dr Paweł Kornatowski. Zajęcia prowadzone są cyklicznie – odbywają się raz w tygodniu. Po ich ukończeniu będziecie potrafili porozumiewać się po węgiersku na poziomie A1. Nie obawiajcie się – zajęcia na uczelniach adresowane są nie tylko do osób ze statusem studenta!
Nauka węgierskiego – korepetycje
W każdej chwili za to możecie rozpocząć naukę węgierskiego z wykorzystaniem serwisów z ofertami korepetycji. Na portalu e-korepetycje.net jest wiele ogłaszających się korepetytorów. Tylko od Was (i Waszych możliwości finansowych) zależy, czy zdecydujecie na polskiego lektora języka węgierskiego, czy na native speakera. Możecie też skorzystać z platform typu italki. Wówczas do wyboru macie profesjonalnych nauczycieli, których przygotowanie i doświadczenie zawodowe jest potwierdzone stosownymi certyfikatami lub zaświadczeniami lub tak zwanych lektorów ze społeczności, czyli rodzimych użytkowników języka, uczących nieformalnie. Ja nie korzystałam z platform językowych, ale jeśli jesteście gotowi na tego typu doświadczenia, to – dlaczego nie?
Nauka węgierskiego – gdy chcecie być zosią samosią
A co, jeśli nie jesteście w stanie regularnie uczestniczyć w nauce języka węgierskiego na lektoracie lub zajęciach online? Nic straconego, przecież możecie uczyć się samodzielnie! 😊
Podręcznik Język węgierski dla początkujących
Po krótkim przeglądzie zasobów internetowych na pewno traficie na nazwisko, które zna chyba każdy hungarysta w Polsce – Eugeniusz Mroczko. Śmiem zaryzykować stwierdzenie, że z jego książek, a zwłaszcza tej zatytułowanej Język węgierski dla początkujących, uczyło się już kilka pokoleń. 😊 To ma niestety swoją słabą stronę – ostatnie wydanie tego podręcznika pochodzi z końca lat osiemdziesiątych dwudziestego wieku. Trudno więc będzie w nim znaleźć zwroty i wyrażenia ze współczesnego języka. Mam również mieszane uczucia odnośnie do uczenia się z niego wymowy słów zapisanych w transkrypcji. Według mnie lepszym rozwiązaniem będzie korzystanie z serwisu https://pl.forvo.com/, umożliwiającego odsłuchanie węgierskiej wymowy. Jeśli rozważacie naukę węgierskiego z podręcznika pana Mroczki, to zdradzę, że jest on podzielony na trzy części. W pierwszej części poznacie zasady wymowy i pisowni. W drugiej, w ramach 50 lekcji, poznacie gramatykę i słownictwo, a w trzeciej przeczytacie o zasadach morfologii (odmiana wyrazów) i składni (reguły łączenia wyrazów).
Rozmówki węgierskie
Rozmówki węgierskie tego samego autora świetnie sprawdzą się podczas przygotowań do wyjazdu na Węgry. Znajdziecie tu typowe zwroty, zdania, pytania i odpowiedzi związane z zakwaterowaniem, zwiedzaniem, usługami czy zakupami. Rozmówki nie sprawią, że będziecie swobodnie rozmawiać na każdy temat, ale będą deską ratunku dla tych z Was, którzy nie mają czasu na systematyczną naukę. Na rynku są nowsze pozycje, np. Rozmówki węgierskie wydawnictwa Zielona Sowa czy wydawnictwa Lingea. Ponieważ jednak z nich nie korzystałam, nie potrafię ocenić ich wartości merytorycznej.
Podręcznik Hungarolingua Basic
Dodatkowo możecie też nabyć edycję Hungarolingua Basic Poziom 1 (wydaną w 2010 roku) oraz Hungarolingua Basic Poziom 2 (wydaną w 2019) autorstwa Gabrielli Marschalkó. Podręczniki, choć napisane przez Węgierkę, są skierowane do polskich słuchaczy. Zapoznacie się tu z prostymi dialogami z życia codziennego (wraz z ich tłumaczeniem na język polski), zestawem przydatnych słówek oraz z wieloma zagadnieniami gramatycznymi. W części “Ćwiczenia” zastosujecie w praktyce słownictwo oraz utrwalicie gramatykę. Ponadto, w dalszej części podręcznika, znajdziecie sekcję ze zbiorem reguł gramatycznych przedstawionych w przejrzysty i jasny sposób. Zaznaczone na niebiesko sufiksy, przedimki czy końcówki osobowe czasowników na pewno zapadną Wam w pamięć. Na końcu znajdują się słowniczki węgiersko-polski i polsko-węgierski wraz ze wskazaniem, w której lekcji dane słówko się pojawiło.
Publikacje anglojęzyczne
Jak widać z powyższego zestawienia rynek nie obfituje w polskojęzyczne podręczniki do nauki węgierskiego. Na szczęście są podręczniki, z których mogą się uczyć osoby znające język angielski. Co więcej, są to publikacje napisane i wydane przez wydawnictwa założone przez Węgierską Akademię Nauk w Budapeszcie (Akadémia Kiadó) czy Uniwersytet w Debreczynie. To oznacza, że książki te są dobrze przygotowane pod względem merytorycznym.
Jeśli rozważacie zakup anglojęzycznych wydawnictw, to podpowiem Wam, gdzie je kupić. Firma ABECEDA, która jest centrum językowym, świadczącym usługi tłumaczeniowe, zajmuje się również dystrybucją książek do nauki języka węgierskiego. Nie wszystkie podręczniki z listy opublikowanej na stronie firmy są dostępne w sprzedaży. Ale możecie się tam zaopatrzyć na przykład w te podręczniki: Halló, itt Magyarország!: magyar nyelvkönyv külföldieknek.1 oraz Halló, itt Magyarország!: magyar nyelvkönyv külföldieknek.2 autorstwa Józsefa Erdősa i Csilli Prileszky, wydane przez Akadémiai Kiadó.
Godna polecenia jest również seria Hungarolingua, wydana przez Debreceni Nyári Egyetem. Jej twórcami są: Edit Hlavacska, István Hoffmann, Tibor Laczkó, Sándor Maticsák. Ma ona trzy poziomy językowe, do tego materiały uzupełniające w postaci zeszytu ćwiczeń, zeszytu fonetycznego i słowniczka. W 2016 roku poziomy 1 i 2 zmodyfikowano, odświeżono i w konsekwencji tego podzielono na dwie części: +1/1 i +2/1 oraz +2/1 i +2/2.
Samodzielna nauka węgierskiego – fiszki
Gorąco polecam, abyście naukę węgierskiego z podręczników (i nie tylko) uzupełnili o metodę Leitnera, czyli metodę fiszek. 😊 To niezwykle skuteczny sposób na zapamiętywanie węgierskich słówek i zwrotów. Jak to działa? Na czystych fiszkach zapisujecie takie słówka, jakie chcecie, z takimi objaśnieniami, jakich akurat potrzebujecie. Następnie uczycie się i powtarzacie przy wykorzystaniu pudełka MEMOBOX®. Jeśli nie znacie tej metody i chcecie dowiedzieć się o niej więcej, to odsyłam Was tu! Wszystkie niezbędne akcesoria do nauki metodą fiszek kupicie na fiszki.pl.
Nauka węgierskiego – gdy chcecie iść w “onlajny” 😊
Nauka węgierskiego tradycyjną metodą (z wykorzystaniem podręcznika) nie jest dla Was? Lubicie korzystać z nowinek technologicznych? Zapraszam do świata wirtualnej rzeczywistości!
Pracownicy Uniwersytetu Warszawskiego (Damian Kaleta, Alexandra Bata-Bocian, Krisztina Deme Paulóné, Ildikó Kozak) stworzyli darmową, interaktywną platformę e-learningową, na której dostępnych jest 30 lekcji. Platforma powstała z myślą o osobach początkujących. Każda lekcja składa się z teorii, po której wykonuje się zadania praktyczne. Już w pierwszej lekcji zgłębicie zasady harmonii samogłosek i nauczycie się rozpoznawać samogłoski przednie i tylnie. 😊
Wspomnę również o serii podręczników pod tytułem MagyarOK. Wyróżnia ją to, że ma dostępne dodatkowe materiały online, w tym nagrania video czy przykładowe rozdziały podręczników. Autorki – Szilvia Szita i Kata Pelcz – otrzymały za nią certyfikat the European Language Label (Europejski znak innowacyjności w dziedzinie nauczania i uczenia się języków obcych). Podręczniki przeznaczone są dla uczących się na poziomach od A1+ do B2+. Zatem i materiały dostępne na stronie internetowej są o różnym stopniu zaawansowania.
Węgierski – gdy chcecie “szybciej, wyżej, dalej”
Oto nadszedł ten dzień, gdy wzbiliście się ponad na poziom podstawowy. Kolejny Wasz cel to poszerzanie słownictwa i poznawanie coraz to bardziej zaawansowanych struktur gramatycznych. Możecie go osiągnąć, pracując samodzielnie z podręcznikiem z serii Hungarolingua lub MagyarOK, o których wspomniałam wyżej. Ale możecie też podążać inną ścieżką rozwoju językowego.
Węgiersko-polski słownik tematyczny
Jeśli ma to być leksyka, to polecam Wam Węgiersko-polski słownik tematyczny/Magyar – lengyel tematikus szótár pod redakcją pań: Ilony Koutny, Emílii Fórizs, Jolanty Jarmołowicz i Csillii Gizińskiej, wydany po raz pierwszy w 2000 roku. Słownik zawiera 28 000 słów i wyrażeń dotyczących życia codziennego, kultury, nauki, gospodarki, polityki, zdrowia, żywienia. Chcecie wiedzieć, jak się mówi po węgiersku życie w ascezie lub lewarek? Ten słownik Wam w tym pomoże! Mam do niego szczególny sentyment, ponieważ powstał na Wydziale Neofilologii UAM w Poznaniu. Jego autorki były moimi wykładowczyniami i lektorkami. Myślę, że to wystarczająca rekomendacja. 😊
Wielki słownik węgiersko-polski
W antykwariatach znajdziecie również inne zacne dzieło – Wielki słownik węgiersko-polski/ Magyar- lengyel szótár pod redakcją Jana Reychmana z 1980 roku oraz jego odpowiednik – Wielki słownik polsko-węgierski/Lengyel-magyar szótár pod redakcją Tibora Csorby. I tu znowu muszę wspomnieć o tym, że słownik, podobnie jak samouczek Eugeniusza Mroczki, do najnowszych nie należy. W 2017 roku rozpoczęto przygotowania do opracowania nowego słownika, ale prace wciąż trwają… Póki co mogę zaproponować korzystanie z internetowego słownika. Nie może on się jednak równać liczbą haseł węgiersko-polskich ze słownikiem Jana Reychmana.
Słownik polsko-węgierski, węgiersko-polski wraz z rozmówkami
Jeśli są wśród Was osoby przyzwyczajone do wersji papierowej słowników, to polecam zaopatrzyć się w publikacje dr Pawła Kornatowskiego. Na co dzień jest on wykładowcą akademickim na UAM w Poznaniu 😊. Mam tu na myśli Słownik polsko-węgierski, węgiersko-polski wraz z rozmówkami liczący 20 000 haseł oraz 1000 węgierskich słów(ek). Ilustrowany słownik (współautorem jest Michal Kovar).
YouTube
Lubicie słuchać podcastów i oglądać kanały tematyczne w serwisie YouTube? Ta propozycja jest dla Was! Kanały Hungarian Lesson With Zsuzsi oraz Hungarian with Sziszi dostarczą Wam mnóstwo informacji o języku węgierskim. Ponadto poćwiczycie tak przydatną, a jednocześnie trudną umiejętność językową, jaką jest rozumienie ze słuchu.
Nauka węgierskiego – podsumowanie, czyli dla każdego coś miłego 😊
Wbrew pozorom język węgierski nie jest aż tak niszowym językiem, żeby osoby zainteresowane jego nauką nie znalazły czegoś odpowiedniego dla siebie. Początkujący mogą poszukać kursów grupowych lub indywidualnych lekcji z korepetytorem. Zaawansowani uczniowie mogą wykorzystać dodatkowo zasadę immersji językowej i słuchać podcastów w oryginale lub subskrybować kanały w serwisie YouTube. Indywidualiści, uczący się we własnym tempie, mogą nabyć odpowiednie podręczniki lub przejrzeć zasoby internetowe, aby znaleźć interesujące materiały.
Czy wymieniłam wszystkie sposoby na naukę języka węgierskiego? Chciałabym powiedzieć, że tak, ale zdaję sobie sprawę, że to karkołomne zadanie. Tak jak dynamicznie zmienia się świat, tak samo szybko zmieniają się książki, strony internetowe, kanały streamingowe i grupy, do których można dołączyć, aby uczyć się węgierskiego. Nie traćcie zatem czasu! Interesujące miejsca, perełki architektury, wspaniałe jedzenie i ciekawi ludzie – potomkowie Árpáda – czekają na Was!
