Zachęcam do przeczytania krótkiego wywiadu na temat języka rosyjskiego z naszą koleżanką Elą, która w Wydawnictwie Cztery Głowy zajmuje się obsługą klienta, a z wykształcenia jest tłumaczem języka rosyjskiego. Jej fascynacja językiem rosyjskim zaczęła się bardzo wcześnie, bo już w przedszkolu. Wiele lat później, jako studentka rusycystyki, pokochała Rosjanina – przyszłego męża i ojca jej dzieci (jedenastoletniej Pauliny i dwudziestoletniego Igora).
Promocyjny zestaw do nauki rosyjskiego
Dlaczego zaczęłaś się uczyć właśnie języka rosyjskiego?
Pamiętam, że kiedy miałam pięć lat – a było to w latach siedemdziesiątych – mama kupowała mi w kiosku Wiesjołyje kartinki (ros. Весёлые картинки), czyli rosyjskie książeczki komiksowe dla dzieci. Wcale mi nie przeszkadzało, że nie rozumiałam niczego, co było tam napisane – oglądałam piękne, baśniowe ilustracje i na ich podstawie sama wymyślałam historie. Najbardziej intrygowały mnie jednak „dziwne literki” – alfabet rosyjski stał się dla mnie tajemniczym kodem, który zapragnęłam rozszyfrować. Tak właśnie zrodziła się we mnie ciekawość do języka rosyjskiego. Potem, w piątej klasie podstawówki, z wielką satysfakcją rozpoczęłam naukę rosyjskiego, który był wtedy przedmiotem obowiązkowym. Dla mnie nauka języka rosyjskiego nigdy jednak nie była przymusem. W dużej mierze zawdzięczam to mojej nauczycielce, która w niezwykle angażujący sposób prowadziła zajęcia.
Czy znajomość języka polskiego ułatwia naukę rosyjskiego?
Z pozoru język polski i język rosyjski są do siebie bardzo podobne, więc można powiedzieć, że Polakom uczącym się rosyjskiego łatwiej zacząć się komunikować niż np. Niemcom czy Hiszpanom. Jednak trzeba uważać na pułapki – tzw. fałszywych przyjaciół. Na przykład gdy powiemy po rosyjsku, że mówimy po „angielski”, będzie to znaczyło, że porozumiewamy się językiem aniołów… Jeżeli chodzi nam o język angielski, powinniśmy powiedzieć „anglijski”. Jest jeszcze wiele takich zwodniczych słów: „głaz” to oko, „njedjelja” to tydzień, „pljeczi” to ramiona, „diwan” to tapczan… Mogłabym jeszcze długo tak wymieniać.
W takim razie, ogólnie rzecz biorąc – czy język rosyjski jest trudny dla Polaków?
Nie powiedziałabym, że jest trudny, ale jest kilka zagadnień, którym trzeba poświęcić więcej uwagi, jeżeli chce się dobrze opanować ten język. Oczywiście na samym początku należy opanować rosyjski alfabet. Tylko niewiele liter jest podobnych do polskich liter (к, о, а), a często te, które wyglądają znajomo, bywają zwodnicze (np. rosyjskie „р” to polskie „r”). Jednak opanowanie alfabetu rosyjskiego wcale nie jest trudne – wystarczy trochę poćwiczyć i szybko nabiera się wprawy.
Alfabet rosyjski
W nauce języka rosyjskiego trzeba też zwrócić szczególną uwagę na akcent, który jest ruchomy i może zmienić znaczenie słowa. Kiedyś, gdy mieszkaliśmy z mężem w Rosji, odwiedzili nas znajomi z Polski. Poszliśmy do restauracji, wieczór bardzo się udał. Znajomy chciał się rozliczyć i powiedział do kelnerki: „Djewuszka, ja płaczu”. Akcent postawił na pierwszej sylabie. Kelnerka bardzo się zmieszała. „Dlaczego Pan płacze?”, spytała zdziwiona. „Nie smakowało Państwu”? Znajomy odparł: „Przepraszam, pomyliłem się – ja płaczu” (tym razem akcent postawił na ostatniej sylabie). To dowód na to, jak duże znaczenie ma w języku rosyjskim akcent. Kelnerka przestraszyła się, że jej klient płacze, a on chciał po prostu zapłacić…
A co z wymową? Łatwo ją opanować?
Dla Polaków wymowa poszczególnych dźwięków w języku rosyjskim raczej nie jest trudna. Ale muszę przyznać, że dopiero gdy zaczęłam studiować rusycystykę, zrozumiałam – mimo zaawansowanej znajomości języka rosyjskiego – jak ważna jest w języku rosyjskim odpowiednia intonacja. Jako studenci spędziliśmy wiele godzin w laboratorium, ćwicząc prawidłowe „nacechowanie” poszczególnych zwrotów właśnie za sprawą odpowiedniej intonacji.
Co byś doradziła osobom, które zastanawiają się, czy język rosyjski to dobry wybór. Czy warto się uczyć rosyjskiego?
Oczywiście, że warto! Z własnego doświadczenia wiem, że to nadal niezwykle potrzebny język. W mojej karierze znajomość języka rosyjskiego bardzo się przydała. Do tej pory dodatkowo pracuję jako tłumacz rosyjskiego i nie narzekam na brak zleceń. Znajomość rosyjskiego pozwala mi również obcować z jakże bogatym i fascynującym światem rosyjskiej kultury, a sami Rosjanie to towarzyscy i otwarci ludzie – naprawdę warto ich poznać. Zachęcam też do zwiedzania Rosji – podróży do Moskwy czy Sankt Petersburga. A tam, ponieważ mieszkańcy Rosji raczej niechętnie uczą się języków obcych, znajomość podstaw języka rosyjskiego może okazać się niezbędna.
Wszystkim tym, którzy chcieliby spróbować swoich sił i rozpocząć naukę języka rosyjskiego od podstaw, polecamy FISZKI – język rosyjski – Starter, zestaw fiszek (z nagraniami) do samodzielnej nauki rosyjskiego.
Kiedyś zakupiłem fiszki w warszawskiej szkole językowej http://www.pociag-do-rosyjskiego.pl/ i faktycznie nauka słówek jest dużo łatwiejsza z fiszkami. Jeszcze tylko praca nad wymową i w zasadzie można opanować język w stopniu umożliwiającym komunikację. Polecam fiszki do nauki słówek.
Sam byłem sceptycznie nastawiony po tym, gdy po 8 latach nauki angielskiego w szkole ledwo potrafiłem się dogadać. Jednak okazało się, że to nie ja jestem głupi, tylko zwyczajnie metody których uczą w szkole są kiepskie. W związku z tym chciałem się z wami podzielić metodami, dzięki którym w 3 miesiące opanowałem rosyjski.
Po pierwsze: ucz się tego, co Ci potrzebne. Jak to działa w szkole? Mamy np. temat przedmiotów w klasie. Musimy się więc nauczyć wszystkich tych słówek: linijka, ekierka, gumka, tablica, zeszyt, książka, długopis, ołówek, kredka, kątomierz, cyrkiel itd.
Zastanów się ile czasu potrzebujesz do nauczenia się tych słówek, a jak często używasz takiego słowa jak np. cyrkiel? Jeśli nie uczysz się za często geometrii, to pewnie prawie w ogóle. Jaki jest więc sens uczenia się wyrazu ‘cyrkiel’, jeśli nie potrafisz się dobrze w danym języku dogadać i nie znasz słówek, których używasz każdego dnia? W związku z tym musimy się skupić na słówkach, które są nam potrzebne do opanowania języka. Jak już ten język opanujemy, to możemy się bawić w bardziej skomplikowane słówka.
Po drugie: wkuwanie nie przynosi dobrych efektów. Siedzenie nad zeszytem kując słówka potrafi jedynie zniechęcić do nauki. Ale prawda jest taka, że do zapamiętywania słówek można korzystać ze znacznie fajniejszych metod. Nie będę się wgryzał w szczegóły, ale jest wiele technik pamięciowych które są znacznie przyjemniejsze i przede wszystkim skuteczniejsze.
Po trzecie: nie ucz się gramatyki! A przynajmniej nie na początku. Gramatyka wejdzie sama, nie ma sensu się jej uczyć nie potrafiąc niczego powiedzieć. Możesz mówić w stylu ‘Kali być Kali mieć’ i dobrze – jesteś zrozumiały. Poprawne budowanie zdania przyjdzie samo z czasem. Wystarczy języka używać i go słuchać.
Po czwarte: nie bój się popełniać błędów. Ile razy to Polak za granicą po 9 latach edukacji w angielskim wchodził do sklepu i bał się zapytać o cenę chleba, gdyż było ryzyko popełnienia błędu? Popełniaj błędy! Staraj się z nimi walczyć, ale je popełniaj – nie nauczysz się języka nie mówiąc w nim nic!
Po piąte: otaczaj się językiem. Nauka to nie koniecznie musi być siedzenie nad książką, nauka słówek itp. Znaczna część nauki powinna być przyjemna; możesz np. oglądać filmy w danym języku, np. w rosyjskim z polskimi napisami. Możesz grać w gry komputerowe z głosem rosyjskim. Możesz słuchać rosyjskich piosenek. Otaczaj się językiem – wtedy uczysz się tak, jak nasz mózg jest zaprogramowany do nauki języka – czyli tak jak dziecko, słuchając.
Jakby ktoś był bardziej zainteresowany tematem polecam to wideo na youtube: https://www.youtube.com/watch?v=p3k8gGWkmCQ&t=1s
Co o tym myślicie? Dodalibyście coś do tego?
Praktyka języka obcego jest kluczowym elementem, można nauczyć się teorii ale nie potrafić się dogadać. Z 10 lat temu zaczęłam uczyć się rosyjskiego i od tego momentu jestem zakochana w tym języku. Codziennie czytam różne portale, blogi żeby kształcić ten “żywy” język. Mogę polecić privetizplblog.wordpress.com