Zachęcam do przeczytania krótkiego wywiadu na temat języka rosyjskiego z naszą koleżanką Elą, która w Wydawnictwie Cztery Głowy zajmuje się obsługą klienta, a z wykształcenia jest tłumaczem języka rosyjskiego. Jej fascynacja językiem rosyjskim zaczęła się bardzo wcześnie, bo już w przedszkolu. Wiele lat później, jako studentka rusycystyki, pokochała Rosjanina – przyszłego męża i ojca jej dzieci (jedenastoletniej Pauliny i dwudziestoletniego Igora).
Promocyjny zestaw do nauki rosyjskiego
Dlaczego zaczęłaś się uczyć właśnie języka rosyjskiego?
Pamiętam, że kiedy miałam pięć lat – a było to w latach siedemdziesiątych – mama kupowała mi w kiosku Wiesjołyje kartinki (ros. Весёлые картинки), czyli rosyjskie książeczki komiksowe dla dzieci. Wcale mi nie przeszkadzało, że nie rozumiałam niczego, co było tam napisane – oglądałam piękne, baśniowe ilustracje i na ich podstawie sama wymyślałam historie. Najbardziej intrygowały mnie jednak „dziwne literki” – alfabet rosyjski stał się dla mnie tajemniczym kodem, który zapragnęłam rozszyfrować. Tak właśnie zrodziła się we mnie ciekawość do języka rosyjskiego. Potem, w piątej klasie podstawówki, z wielką satysfakcją rozpoczęłam naukę rosyjskiego, który był wtedy przedmiotem obowiązkowym. Dla mnie nauka języka rosyjskiego nigdy jednak nie była przymusem. W dużej mierze zawdzięczam to mojej nauczycielce, która w niezwykle angażujący sposób prowadziła zajęcia.
Czy znajomość języka polskiego ułatwia naukę rosyjskiego?
Z pozoru język polski i język rosyjski są do siebie bardzo podobne, więc można powiedzieć, że Polakom uczącym się rosyjskiego łatwiej zacząć się komunikować niż np. Niemcom czy Hiszpanom. Jednak trzeba uważać na pułapki – tzw. fałszywych przyjaciół. Na przykład gdy powiemy po rosyjsku, że mówimy po „angielski”, będzie to znaczyło, że porozumiewamy się językiem aniołów… Jeżeli chodzi nam o język angielski, powinniśmy powiedzieć „anglijski”. Jest jeszcze wiele takich zwodniczych słów: „głaz” to oko, „njedjelja” to tydzień, „pljeczi” to ramiona, „diwan” to tapczan… Mogłabym jeszcze długo tak wymieniać.
W takim razie, ogólnie rzecz biorąc – czy język rosyjski jest trudny dla Polaków?
Nie powiedziałabym, że jest trudny, ale jest kilka zagadnień, którym trzeba poświęcić więcej uwagi, jeżeli chce się dobrze opanować ten język. Oczywiście na samym początku należy opanować rosyjski alfabet. Tylko niewiele liter jest podobnych do polskich liter (к, о, а), a często te, które wyglądają znajomo, bywają zwodnicze (np. rosyjskie „р” to polskie „r”). Jednak opanowanie alfabetu rosyjskiego wcale nie jest trudne – wystarczy trochę poćwiczyć i szybko nabiera się wprawy.
Alfabet rosyjski
W nauce języka rosyjskiego trzeba też zwrócić szczególną uwagę na akcent, który jest ruchomy i może zmienić znaczenie słowa. Kiedyś, gdy mieszkaliśmy z mężem w Rosji, odwiedzili nas znajomi z Polski. Poszliśmy do restauracji, wieczór bardzo się udał. Znajomy chciał się rozliczyć i powiedział do kelnerki: „Djewuszka, ja płaczu”. Akcent postawił na pierwszej sylabie. Kelnerka bardzo się zmieszała. „Dlaczego Pan płacze?”, spytała zdziwiona. „Nie smakowało Państwu”? Znajomy odparł: „Przepraszam, pomyliłem się – ja płaczu” (tym razem akcent postawił na ostatniej sylabie). To dowód na to, jak duże znaczenie ma w języku rosyjskim akcent. Kelnerka przestraszyła się, że jej klient płacze, a on chciał po prostu zapłacić…
A co z wymową? Łatwo ją opanować?
Dla Polaków wymowa poszczególnych dźwięków w języku rosyjskim raczej nie jest trudna. Ale muszę przyznać, że dopiero gdy zaczęłam studiować rusycystykę, zrozumiałam – mimo zaawansowanej znajomości języka rosyjskiego – jak ważna jest w języku rosyjskim odpowiednia intonacja. Jako studenci spędziliśmy wiele godzin w laboratorium, ćwicząc prawidłowe „nacechowanie” poszczególnych zwrotów właśnie za sprawą odpowiedniej intonacji.
Co byś doradziła osobom, które zastanawiają się, czy język rosyjski to dobry wybór. Czy warto się uczyć rosyjskiego?
Oczywiście, że warto! Z własnego doświadczenia wiem, że to nadal niezwykle potrzebny język. W mojej karierze znajomość języka rosyjskiego bardzo się przydała. Do tej pory dodatkowo pracuję jako tłumacz rosyjskiego i nie narzekam na brak zleceń. Znajomość rosyjskiego pozwala mi również obcować z jakże bogatym i fascynującym światem rosyjskiej kultury, a sami Rosjanie to towarzyscy i otwarci ludzie – naprawdę warto ich poznać. Zachęcam też do zwiedzania Rosji – podróży do Moskwy czy Sankt Petersburga. A tam, ponieważ mieszkańcy Rosji raczej niechętnie uczą się języków obcych, znajomość podstaw języka rosyjskiego może okazać się niezbędna.
Wszystkim tym, którzy chcieliby spróbować swoich sił i rozpocząć naukę języka rosyjskiego od podstaw, polecamy FISZKI – język rosyjski – Starter, zestaw fiszek (z nagraniami) do samodzielnej nauki rosyjskiego.
