Pytanie: jak pomóc dziecku w nauce? wydaje się na pierwszy rzut oka ważne, ale i tak nie oddaje całej powagi problemu. Dlaczego? Bo nie ma ucieczki przed uczeniem się – szkoła czy studia to nie koniec „męczarni”, uczymy się przecież przez całe życie. I to nie w sensie ogólnym, czyli nabywania doświadczenia, ale w sensie zdobywania konkretnej wiedzy. Już jako dorośli poznajemy kolejny język obcy czy zdajemy egzamin na prawo jazdy. Dlatego tak ważne jest, żeby nauczyć dziecko, jak się uczyć! Warto to zrobić, bo ta umiejętność niebywale ułatwi mu życie. Stosując się do zasady, „Umiesz liczyć, licz na siebie”, proponujemy nie zwlekać i samemu przejąć inicjatywę. Szkoła raczej nas w tym nie wyręczy – im szybciej dziecko nauczy się uczyć, tym lepiej dla niego.
Metod jest wiele, my proponujemy te sprawdzone i skuteczne, a z tych – te, które można zastosować u dzieci. Najbliższa naszemu sercu jest metoda fiszek – uznawana powszechnie za jedną z najlepszych metod nauki pamięciowej. Choć znana już od dwóch stuleci, w Polsce zauważalnie obecna jest dopiero od 2003 roku, kiedy to nasze wydawnictwo wprowadziło na polski rynek pierwsze zestawy fiszek do nauki języków obcych.
Od tego czasu grono fiszkofanów sukcesywnie się powiększa, a ostatnio obserwujemy swoisty boom na fiszki, w tym na fiszki tworzone samodzielnie. Bardzo cieszy nas fakt, że propagowana przez nas metoda wykracza poza języki obce, śmiało anektując nowe dziedziny nauki. Bo z fiszek można uczyć się wszystkiego, co wymaga nauki pamięciowej! I dlatego – między innymi – fiszki tak świetnie sprawdzają się jako pomoc w nauce przedmiotów szkolnych. Wiedzą o tym doskonale nasi sąsiedzi zza Odry – w Niemczech uczenie się przy pomocy fiszek stanowi stały nawyk uczniów i studentów. Ale nie wybiegajmy zbytnio do przodu, najpierw krótkie wprowadzenie (dla niewtajemniczonych), co to w ogóle są fiszki i na czym polega metoda nauki z ich wykorzystaniem.
Jak pomóc dziecku w nauce za pomocą fiszek i jak działają same fiszki?
Fiszki to dwustronne kartoniki. Na awersie fiszki zapisuje się pytanie (zadanie), na rewersie – odpowiedź (rozwiązanie). I to wszystko. Fiszki powinny być przejrzyste – czasami przy zapamiętywaniu pomocne mogą być rysunki czy szkice. Nauka polega na tym, że najpierw czyta się pytanie, następnie obraca się fiszkę i sprawdza, czy zna się poprawną odpowiedź. Podczas nauki z fiszek akcja (czytanie pytania) budzi natychmiastową reakcję (poznanie odpowiedź). Jest to istotne z naukowego punktu widzenia, gdyż dowiedziono, że asocjacja (czyli połączenie pomiędzy dwoma działaniami, tu: pytaniem i odpowiedzią) ma najlepszy efekt, jeśli następuje w odstępie pół sekundy.
Same fiszki to nie wszytko
Człowiekiem, który spopularyzował metodę nauki z fiszek, był Sebastian Leitner. Wychodził on z założenia, że skuteczna nauka musi łączyć ze sobą dwa elementy – zapamiętywanie i powtarzanie. Im łatwiejsze jest zapamiętywanie i bardziej usystematyzowane powtarzanie, tym szybsza i efektywniejsza jest nauka. W 1972 roku opublikował książkę pt. Naucz się uczyć, w której m.in. opracował system nauki z wykorzystaniem fiszek, który sprawia, że trudniejszy materiał jest powtarzany odpowiednio często, by go zapamiętać, zaś materiał łatwiejszy – na tyle rzadko, żeby go nie zapomnieć. System ten przyjął formę kartoteki autodydaktycznej. Nazwa brzmi groźnie, ale chodzi o pudełko z pięcioma przegródkami, swego rodzaju maszynkę do nauki i powtórek.
I właśnie w tej maszynce (nazwanej przez nas nieco przyjaźniej – MEMOBOX®) tkwi sukces całej metody – przeczytajcie o jej licznych zaletach. Oczywiście dzieci najbardziej doceniają element grywalizacji – to że nauka przeradza się w quiz, czyli w zabawę. Zero stresu. Zero nudy. Dokładny opis, jak uczyć się z pudełkiem MEMOBOX znajdziecie w tym artykule.
Jak pomóc dziecku w nauce – Fiszki na szkolnym poligonie
Czy fiszki można stosować w nauce przedmiotów szkolnych?
Tak! Tak! I jeszcze raz – tak! Wspominaliśmy już, że fiszki (rozumiane jako fiszki + MEMOBOX®) od wielu dekad znakomicie sprawdzają się w szkolnej rzeczywistości u naszych zachodnich sąsiadów, wiodąc prym wśród pomocy edukacyjnych. W końcu miliony Niemców nie mogą się mylić ;-).
Od jakiego wieku dziecko może korzystać z fiszek?
Z pewnością głównym wyznacznikiem będzie to, czy dziecko potrafi pisać i czytać. Jeśli tak, to nic nie stoi na przeszkodzie, żeby z fiszek korzystali już uczniowie pierwszej klasy (same zasady korzystania z pudełka MEMOBOX® nie są bardziej skomplikowane od zasad przeciętnej gry planszowej).
Od czego zacząć?
Proponujemy rozpoczęcie przygody z fiszkami od nauki języków obcych – przykładowe fiszki do niemieckiego mogą wyglądać tak:
Jak się uczyć?
Po pierwsze – twórzcie fiszki!
Najlepiej, jeśli dziecko systematycznie przygotowuje fiszki ze słówkami, które pojawiają się na zajęciach. Jeśli nie korzystacie z gotowych zestawów fiszek, to nie wyręczajcie dzieci, pozwólcie, żeby dziecko samo pisało swoje fiszki, wtedy zapamiętuje ono informacje już na etapie jej tworzenia.
Po drugie – powtarzajcie materiał z pudełkiem MEMOBOX®!
W nauce z fiszkami niezbędne jest pudełko z pięcioma przegródkami – tu idealnie sprawdzi się MEMOBOX® TEDDY.
Po trzecie – nauka musi być SYSTEMATYCZNA. My proponujemy 10-15 minutowe sesje – codziennie (w miarę możliwości).
Co z innymi przedmiotami?
Z fiszek można uczyć się każdego przedmiotu, fiszka do matematyki może wyglądać tak:
A do historii tak:
Więcej o tworzeniu fiszek i o pudełku z przegródkami można dowiedzieć się z poradnika. Gorąco zachęcamy Was do sięgnięcia po tę odkrywczą lekturę. Dzięki niej przekonacie się, że – jak mawiał Sebastian Leitner – „Nie ma złych uczniów, są tylko złe metody nauczania”.
