Dziś powtarzamy angielskie rzeczowniki policzalne i niepoliczalne. Sprawdź, jak poprawnie określać ilość w języku angielskim!
Wpis powstał na podstawie lekcji nr 32 z Angielskiej gramatyki dla początkujących – zestawu 250 dwustronnych kart do nauki najważniejszych zagadnień angielskiej gramatyki na poziomie podstawowym.
Rzeczowniki policzalne i określanie ilości
Rzeczowniki policzalne (oznaczane w słownikach symbolem [C]) to te określające osoby, zwierzęta lub obiekty, które można wyodrębnić i policzyć, np. „a boy” („chłopiec”), „a snail” („ślimak”), „an aeroplane” („samolot”).
Aby sprecyzować liczbę takich obiektów, należy połączyć je z przedimkiem nieokreślonym lub liczebnikiem, np.:
There is a mouse in the kitchen! (W kuchni jest mysz!)
There isn’t a TV in my room. (W moim pokoju nie ma telewizora.)
Is there a mirror in the bathroom? (Czy w łazience jest lustro?)
There are twenty girls and one boy in our class. (W naszej klasie jest dwadzieścia dziewcząt i jeden chłopiec.)
Jeżeli nie interesuje nas dokładna liczba obiektów policzalnych, ale np. ich waga, objętość czy szerzej pojęta ilość, to obiekty te można „grupować” za pomocą określeń ilości czy jednostek miar, np.:
a box OF chocolates (pudełko czekoladek)
a pair OF shoes (para spodni)
one packet OF cigarettes (jedna paczka papierosów)
six kilos OF apples (sześć kilo jabłek)
Określenia „a pair of” („para”) często używa się z rzeczownikami występującymi tylko w liczbie mnogiej, np.: „a pair of trousers” („para spodni”), „a pair of glasses” („para okularów”), „a pair of scissors” („para nożyczek”).
Rzeczowniki niepoliczalne i określanie ilości
W języku angielskim istnieje wiele rzeczowników niepoliczalnych (oznaczanych w słownikach symbolem [U]), określających np. substancje (np. woda, ryż), czynności (np. czytanie), uczucia (np. miłość) czy pojęcia abstrakcyjne (np. wiadomość).
Ponieważ trudno te pojęcia wyodrębnić czy „policzyć”, nie łączy się ich ani z przedimkami nieokreślonymi, ani z liczebnikami. Do określenia ich ilości można natomiast użyć nazw opakowań (np. butelka wody), jednostek metrycznych (np. kilogram ryżu), bardziej ogólnych określeń ilości (np. kawałek sera) czy określeń charakterystycznych dla danego rzeczownika (np. powiew wiatru, wybuch śmiechu), np.:
There is a bottle of milk in the fridge. (W lodówce jest butelka mleka.)
Do najpopularniejszych oznaczeń ilości należą:
a box OF tea (pudełko herbaty)
a bottle OF water (butelka wody)
two cups OF coffee (dwie filiżanki kawy)
a glass OF wine (kieliszek wina)
a kilo OF rice (kilo ryżu)
two pieces OF cake (dwa kawałki ciasta)
Określenia „a piece of” („kawałek”) często używa się z rzeczownikami, które w języku angielskim są niepoliczalne, ale w języku polskim mogą być wyodrębnione, np. „a piece of furniture” („mebel”), „a piece of advice” („rada”).
Określanie ilości – zwrot „some”
Jeżeli trudno określić liczbę obiektów lub ilość np. substancji (bądź też nie jesteśmy tym bliżej zainteresowani), można użyć określenia „some”.
Z rzeczownikami policzalnymi używa się go w znaczeniu „parę, kilka”, np.:
There are some apples on the table. (Na stole leży kilka jabłek.)
natomiast z rzeczownikami niepoliczalnymi – w znaczeniu „trochę”, np.:
There is some cheese and butter in the fridge. (W lodówce jest trochę sera i masła.)
W tłumaczeniu na język polski „some” nie zawsze jest uwzględniane – takie zdanie można też przetłumaczyć: „W lodówce jest ser i masło”.
Określenia „some” używa się też w propozycjach, np.:
Would you like some coffee? (Chciałabyś [trochę] kawy?)
oraz w prośbach i zamówieniach, np.:
Can I have some milk, please? (Czy mogę prosić o mleko?)
W tych zdaniach, choć w języku angielskim należy użyć określenia „some”, w języku polskim nie zawsze pojawi się wyraz „trochę” – będzie to zależało od kontekstu.
Zwrot: Could you pass me the salt? (Czy mógłbyś podać mi sól?) oznacza prośbę o sól już „ograniczoną” pojemnikiem, czyli po prostu – o solniczkę.
Określanie ilości – zwrot „any”
Określenie „any” jest odpowiednikiem zwrotu „some”, używanym w pytaniach i przeczeniach. Używa się go zarówno z rzeczownikami policzalnymi (w liczbie mnogiej), jak i niepoliczalnymi. W pytaniach zwrotu „any” używa się w znaczeniu „jakiś, jakikolwiek, choć trochę”, np.:
Are there any plates on the table? (Czy na stole są jakieś talerze?)
Do you have any brothers or sisters? (Czy masz jakieś rodzeństwo?)
Is there any milk left? (Czy zostało choć trochę mleka?)
W tłumaczeniu na język polski „any” często się pomija („Czy na stole są talerze?”, „Czy masz rodzeństwo?”, „Czy zostało jeszcze mleko?”).
W przeczeniach zwrot „any” przybiera znaczenie „żaden, ani trochę”, np.:
I don’t have any pets. (Nie mam żadnych zwierząt domowych.)
There isn’t any sugar in the cupboard. (W szafce nie ma ani trochę cukru.)
Tutaj – podobnie jak w pytaniach – można w tłumaczeniu na język polski pominąć angielskie „any” („Nie mam zwierząt domowych”, „Nie widzę czekolady”, „W szafce nie ma cukru”).
Zwrot „a lot of”
Dla oznaczenia większej liczby obiektów lub dużej ilości czegoś (np. substancji) używa się określenia „a lot of” („wiele, dużo”), np.:
Kate has a lot of friends. (Kasia ma wielu przyjaciół.)
There are a lot of trees in the wood. (W lesie jest wiele drzew.)
A lot of people learn English. (Wielu ludzi uczy się angielskiego.)
Zwrotu „a lot of” używa się zarówno z rzeczownikami policzalnymi (w liczbie mnogiej), jak i niepoliczalnymi, ale tylko w zdaniach twierdzących! W zwrocie „there are a lot of” angielski czasownik występuje w liczbie mnogiej (choć na język polski tłumaczy się ten zwrot jako „jest wiele”).
„Some”, „any” i „a lot” bez rzeczowników
Określeń „some” („kilka”), „any” („żadne”) czy „a lot of” („dużo”) można używać – podobnie jak w języku polskim – również bez rzeczowników, np.:
We haven’t got any apples. Can you buy some, please? (Nie mamy jabłek. Czy możesz kupić kilka?)
– Are there any girls in your class? – There aren’t any. (– Czy w twojej klasie są jakieś dziewczęta?
– Nie ma żadnych.)
– Are there any flowers in the garden?
– There are a lot. (– Czy w ogrodzie są jakieś kwiaty? – Jest wiele.
I read a lot. (Dużo czytam.)
Jeżeli nie używamy rzeczownika, to zwrot „a lot of” przyjmuje formę „a lot” (przyimek „of” znika, ponieważ łączy się on z rzeczownikiem, którego tutaj nie ma).
Rzeczowniki policzalne i zwrot „many”
W pytaniach oraz w przeczeniach dotyczących rzeczowników policzalnych używa się zwrotu „many” („wiele”), np.:
– Are there many children in Mike’s group?
– Not many. (– Czy w grupie Michasia jest wiele dzieci? – Niewiele.)
Jeżeli odpowiedź na pytanie zawierające „many” jest pozytywna, należy użyć w niej zwrotu „a lot”, stosowanego właśnie w zdaniach twierdzących (bez przyimka „of”) lub innego oznaczenia liczby bądź ilości , np.:
– Are they many people coming? – Quite a lot. (– Wiele osób przyjdzie? – Całkiem sporo.)
– Do we need many oranges? – Just a kilo. (– Czy potrzebujemy wielu pomarańczy? – Tylko kilograma.)
Rzeczowniki niepoliczalne i zwrot „much”
W pytaniach oraz w przeczeniach odnoszących się do rzeczowników niepoliczalnych lub czasowników używa się zwrotu „much” („dużo”), np.:
– Is there much rice left? – Not much. (– Czy zostało dużo ryżu? – Niedużo.)
– Do you listen to the radio much? – No, not very much.(– Dużo słuchasz radia? – Nie, niezbyt dużo.)
Jeżeli odpowiedź na pytanie zawierające „much” jest pozytywna, tutaj również należy użyć zwrotu „a lot”, używanego w zdaniach twierdzących (bez przyimka „of”), np.:
– Does he have much money? – A lot! (– Czy on ma dużo pieniędzy? – Dużo!)
Pytanie o ilość
Pytania o liczbę lub ilość („ilu?”, „ile?”) różnią się w zależności od tego, czy pytanie dotyczy rzeczownika policzalnego, czy – niepoliczalnego.
1. Aby zadać pytanie o liczbę obiektów policzalnych, używa się zwrotu „how many?” („jak wielu?”, „jak wiele?”), np.:
How many brothers does Kate have? (Ilu Kasia ma braci?)
2. W pytaniach o ilość rzeczy niepoliczalnych używa się zwrotu „how much?” („ile?”, „jak dużo?”), np.:
How much homework do you get? (Jak dużo pracy domowej masz zadawane?)
Zwrotu „how much?” używa się także w pytaniach o cenę i o wyniki działań, np.:
How much is it? (Ile to kosztuje?)
How much is 4 and 4? (Ile to jest 4 i 4?)
