Czasy angielskie – Present Continuous. Szybka powtórka

Zegary jako przedstawienie obrazowe czasy angielskie

Jak poprawnie używać angielskiego czasu Present Continuous? Poznaj najważniejsze zasady!

Wpis powstał na podstawie lekcji nr 13. i 14. z Angielskiej gramatyki dla początkujących – zestawu 250 dwustronnych kart do nauki najważniejszych zagadnień angielskiej gramatyki na poziomie podstawowym.

Present Continuous – tworzenie

Formy osobowe czasowników w czasie teraźniejszym Present Continuous tworzy się z form osobowych czasownika „to be” („być”) oraz tzw. formy gerund (imiesłowu czynnego) czasownika głównego, np.:

Mike is doing his homework. (Michaś odrabia pracę domową.)

Formę gerund czasownika tworzy się z bezokolicznika oraz końcówki „-ing”:

I am sleeping.

We are sleeping.

Ponieważ czas Present Continuous tworzy się na bazie czasownika „to be” („być”), można w nim stosować formy ściągnięte tego czasownika:

I’m sleeping

We’re sleeping.

Pamiętaj, że form ściągniętych nie stosuje się w pismach oficjalnych!

Present Continuous – przeczenie

Przeczenie w czasie Present Continuous tworzy się przez dodanie cząstki „not” („nie”) po formie osobowej czasownika „to be”:

I am not sleeping.

We are not sleeping.

Przeczenie w czasie Present Continuous najczęściej jednak tworzy się z użyciem zaprzeczonej formy ściągniętej czasownika „to be”:

I’m not sleeping.

We aren’t sleeping.

Czas teraźniejszy ciągły – pytania

1. Pytania ogólne tworzy się za pomocą inwersji, czyli zamiany podmiotu z osobową formą czasownika „to be”, np.:

Mike + is + playing. (Michaś się bawi.)

Is + Mike + playing? (Czy Michaś się bawi?)

Inwersji nie stosuje się w przypadku pytania o podmiot:

Who is talking to her? (Kto z nią rozmawia?)

2. Pytania szczegółowe tworzy się za pomocą zaimków pytających, umieszczanych na początku zdania pytającego:

Why are you crying? (Dlaczego płaczesz?)

What are you waiting for? (Na co czekasz?)

Who is our neighbour talking to? (Z kim rozmawia nasza sąsiadka?)

Present Continuous – krótkie odpowiedzi

Gdy udziela się krótkich odpowiedzi na pytania ogólne, należy pamiętać, że – inaczej niż w języku polskim – krótkie „yes” („tak”) lub „no” („nie”) nie wystarczą. Odpowiedź twierdząca musi zawierać pełną formę czasownika „to be”, np.:

– Are you listening to me?! (Słuchasz mnie?!) – Yes, I am! (Tak!)

– Is mum having a bath? (Czy mama się kąpie?) – Yes, she is. (Tak.)

Odpowiedź przecząca powinna zawierać pełną lub ściągniętą formę tego czasownika, np.:

– Are they listening? (Czy one słuchają?) – No, they are not. (Nie.)

– Is he sleeping? (Czy on śpi?) – No, he isn’t. (Nie.)

Nieregularne formy imiesłowu czynnego

W niektórych przypadkach utworzenie formy imiesłowu czynnego gerund nie polega wyłącznie na dodaniu do bezokolicznika końcówki „-ing”.

1. Pierwszą grupą czasowników, których to dotyczy, są te zakończone na „-e”, np. „to make” („robić”), „to come” („przychodzić”), „to dance” („tańczyć”). W formie gerund tych czasowników „-e” znika po dodaniu „-ing”: e → ing np.:

to dance → dancing

Nie dotyczy to czasowników zakończonych na „-oe” lub „-ee”:

to see → seeing

2. Drugą grupą czasowników o nieregularnie tworzonej formie gerund są te zakończone na „-ie”, np. „to lie” („leżeć”), „to tie” („wiązać”) lub „to die” („umierać”). W tych czasownikach „-ie” zostaje zastąpione przez „-y” i dopiero do tak zmienionego rdzenia dodaje się końcówkę „-ing”: ie → y + ing, np.:

to lie → lying

3. Kolejną grupą czasowników o nieregularnie tworzonej formie gerund są jednosylabowe czasowniki zakończone grupą „pojedyncza samogłoska + pojedyncza spółgłoska”, np. „to get” („dostawać”), „to run” („biegać”). W takich przypadkach podwaja się spółgłoskę na końcu czasownika: n → nn + ing np.:

to run → running

Nie dotyczy to spółgłosek „w”, „x” oraz „y” (uznawanej w języku angielskim za spółgłoskę):

to snow → snowing

to box → boxing

to play → playing

4. Podczas tworzenia formy gerund zmianie mogą podlegać także czasowniki dwusylabowe, zakończone grupą „pojedyncza samogłoska + pojedyncza spółgłoska”, w których akcent pada na ostatnią sylabę, jak np. „to begin” („zaczynać”) czy „to prefer” („woleć”). W tych czasownikach podwaja się spółgłoskę na końcu czasownika: n → nn + ing np.:

to begin → beginning

Powyższa zasada znajduje zastosowanie zwłaszcza w przypadkach czasowników typu:

to forget → forgetting (forma podstawowa: to get)

to upset → upsetting (forma podstawowa: to set)

5. Nie podwaja się ostatniej spółgłoski w formie gerund, jeżeli:
  • poprzedzają ją dwie samogłoski, np.:

to wait → waiting

to need → needing

  • poprzedza ją inna spółgłoska, np.:

to work → working

to help → helping

  • w czasowniku akcentowana jest przedostatnia sylaba, np.:

to happen → happening

to develop → developing

Pierwsze dwie z powyższych zasad stosuje się także do czasowników, w których akcentowana jest ostatnia sylaba:

to volunteer → volunteering

to export → exporting

6. Od każdej reguły są niestety wyjątki, tak więc występują one także wśród form gerund. Należy zwrócić przede wszystkim uwagę na czasowniki zakończone spółgłoską „l”. W formie gerund zawsze się ją podwaja: l → ll + ing, np.:

to travel → travelling

Nie podwaja się spółgłoski „l” w amerykańskiej odmianie języka angielskiego (AmE: to travel → traveling) oraz wówczas, gdy spółgłoska „l” jest podwojona już w bezokoliczniku (to install → installing).

Kiedy używać angielskiego czasu Present Continuous?

Czasu Present Continuous używa się przede wszystkim:

1. do opisywania czynności trwających w czasie mówienia o nich, np.:

Are you still waiting for Father Christmas? (Wciąż czekasz na św. Mikołaja?)

2. do opisywania wydarzeń w momencie ich następowania lub trwania, np.:

It’s starting to rain… (Zaczyna padać…)

It’s raining. (Pada.)

3. do wyrażania tymczasowego stanu rzeczy, np.:

I’m living in Paris at the moment. (Mieszkam obecnie w Paryżu.)

4. do opisywania zachodzących zmian, np.:

It’s getting dark. (Ściemnia się.)

5. do opisywania zachodzącego w danej chwili procesu, np.:

What are you thinking about? (O czym myślisz?)

Charakterystyczne wyrażenia dla Present Continuous to:

  • now (teraz)
  • just (właśnie)
  • at the moment (w tej chwili)
  • just now (właśnie w tej chwili)
  • still (wciąż)
  • right now (właśnie teraz)
6. Istnieje grupa czasowników, których zwykle nie używa się w czasie Present Continuous (przynajmniej – w ich podstawowym znaczeniu). Do takich czasowników należą te, które służą do wyrażania:

uczuć: to love, to like, to hate

I love him! (Kocham go!)

wiedzy: to know, to believe

I believe him! (Wierzę mu!)

wrażeń zmysłowych: to see, to hear, to smell

I see her! (Widzę ją!)

procesów mentalnych: to want, to hope

I want to go! (Chcę iść!)

sposobu wypowiedzi: to promise, to swear

I promise to stay. (Obiecuję zostać.)

cech i właściwości: to last, to taste, to smell

It lasts an hour. (To trwa godzinę.)

Czasowniki te mogą wystąpić w czasie Present Continuous w innym znaczeniu, np.:

I see him! (Widzę go!)

ale:

I’m seeing him on Friday. (Będę się z nim widział w piątek.)

Present Continuous – wyrażanie przyszłości

Czasu Present Continuous używa się również do wyrażania przyszłości, najczęściej:

1. do komunikowania wydarzeń, które zajdą w bliskiej przyszłości, np.:

I’m playing tennis this afternoon. (Gram dziś po południu w tenisa.)

2. do komunikowania wydarzeń, które zostały już zaplanowane i do których podjęto już przygotowania, np.:

I’m seeing my boss on Friday. (W piątek będę się widział z szefem.) [już się umówiliśmy]

Present Continuous czy Present Simple?

Present Continuous

1. czynności lub wydarzenia prawdziwe w chwili mówienia o nich:

It’s raining.

2. tymczasowy lub zmieniający się stan rzeczy:

I’m working on this project right now.

3. czynności powtarzające się w chwili mówienia o nich:

Look! That boy is hitting a dog!

4. czynności lub procesy trwające w chwili mówienia o nich:

She’s singing my favourite song!

5. procesy myślowe trwające w chwili mówienia o nich:

I’m thinking about her right now.

Present Simple

1. uniwersalne prawdy i fakty:

It often rains in autumn.

2. trwały stan rzeczy:

I work in a bank.

3. czynności powtarzające się bez związku z teraźniejszością:

This boy hits his brother every day!

4. umiejętności:

She sings great!

5. stan wiedzy, przekonania:

I think she is nice…

6. uczucia i wola:

I love her and I want to marry her!

7. cechy i właściwości:

That journey takes two hours.

8. wrażenia odbierane zmysłami:

This soup tastes good.

Na koniec zachęcam Was do zapoznania się z innymi artykułami z serii szybka powtórka.